Of het nou gaat om ruimtelijke planvorming, gebiedsontwikkeling of eigendomsregistratie: onze omgeving laat zich niet meer gemakkelijk weergeven in platte 2D-kaarten. Daarom slaan overheid, wetenschap en bedrijfsleven de handen ineen.
CycloMedia, Esri, 3D Geoinformation-TU Delft en Kadaster presenteren: het prototype voor een 3D-weergave van Nederland. Adviesbureaus ROM3D en Tygron analyseren er al ruimtelijke vraagstukken mee.
Hoe de samenwerking begon
Het Kadaster en CycloMedia zijn al jaren goede bekenden. In 2015 ontstonden de eerste ideeën om samen te werken voor 3D. Het Kadaster werkte ook al jaren samen met de 3D Geoinformation onderzoeksgroep van TU Delft. Hierbij ging het om 3D-proefprojecten om de fysieke leefomgeving weer te geven in 3D. Tot slot sloot GIS-technologiespecialist Esri aan voor de ontsluiting van 3D-data. Hiermee was de gouden driehoek van overheid, onderzoek en het bedrijfsleven geboren.
3D – Omgevingswet
De Omgevingswet was vanaf het begin een belangrijke drijfveer. Deze wet maakt het mogelijk om integrale omgevingsplannen te maken en gecombineerde vergunningen te verlenen. Een 3D-omgevingsmodel kan de Omgevingswet ondersteunen. Martin te Dorsthorst (CycloMedia): “De Omgevingswet moet voor iedereen begrijpelijk en herkenbaar zijn, omdat iedereen er gebruik van moet kunnen maken. Een realistisch 3D-model van de werkelijkheid is dan onmisbaar. Denk bijvoorbeeld aan vergunningverlening voor een uitbouw of de impact van het plaatsen van zonnepanelen. En dus luidt de ambitie: ‘Een herkenbare realistische, virtuele omgeving die betrouwbaar en goed genoeg is om toe te passen bij de Omgevingswet’.”
Samenwerking met uiteenlopende belangen
Ben Bruns (Kadaster) spreekt over een ‘coalition of the daring’: “We hebben allemaal hetzelfde einddoel voor ogen wat bereikt kan worden met opportunisme, lef en gewoon dóen.” Onder regie van het Kadaster behartigt iedere partij zijn eigen doelen; deze vullen elkaar aan. CycloMedia heeft een methode ontwikkeld die de gebouwen in 3D-beeldmateriaal van een herkenbare textuur voorziet. 3D Geoinformation-TU Delft ontwikkelt relevante software die bijvoorbeeld de 3D-versie van de Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT) automatisch opbouwt vanuit de 2D-versie. Esri werkt aan verschillende manieren om deze data op maat te ontsluiten. Het Kadaster bouwt het proces om zogenoemde puntenwolken af te leiden uit stereo-luchtfoto’s.
Eerste gebruikers aan het woord
Een 3D-weergave van de omgeving leent zich goed voor gebiedsontwikkeling en planvorming. Adviesbureaus ROM3D en Tygron zijn de eerste gebruikers. Rik Olde Loohuis (ROM3D) “We hebben met 3D een interactief instrumentarium in handen om ruimtelijke vraagstukken in beeld te brengen.” De 3D-weergave is volgens hem betrouwbaar voor klanten, omdat deze gebaseerd is op data van het Kadaster. Overheden, provincies en gemeentes hebben volgens hem allemaal hetzelfde voor ogen: “3D-beelden worden gekoppeld aan eigen administratieve gegevens, waardoor er sneller gewerkt kan worden.” Volgens Hedi van Dijk (Tygron) krijg je nu sneller een beeld van de impact van bijvoorbeeld het bouwen van huizen of het aanleggen van groen op zaken als geluid, luchtkwaliteit en leefbaarheid: “We kunnen met 3D verschillende scenario’s inzichtelijk maken en inzicht geven in de kosten en baten.”
Benieuwd naar de 3D-weergave van Zwolle?
Stip op de horizon
Wens voor de toekomst? Dagelijks beschikking over actuele 3D-data van de leefomgeving. Jantien Stoter (TU Delft): “Technisch is er al veel mogelijk. Hoe kunnen we deze 3D-technieken inzetten als ondersteuningsinstrument voor de Omgevingswet? Dat wordt de komende jaren de uitdaging!“ Niels van der Vaart (Esri): “Ik vergelijk de ontwikkeling van het werken met geo-informatie in 3D vaak met een kleurentelevisie: vroeger was het exclusief als iemand er een had, tegenwoordig weten we niet anders.”
Meer informatie over de Omgevingswet
Bron: Kadastermagazine Terzake